نشان استاندارد ملی ایران
استاندارد ایران نشانی است که توسط سازمان ملی استاندارد ایران به شرکت های متقاضی تایید شده اعطا می شود. در حالت کلی هر شرکتی که مطابق با آیین نامه ها و دستورالعمل های سازمان ملی استاندارد ایران تولید می شوند می توانند نشان استاندارد را بگیرند.
سازمان استاندارد ایران به هر شرکتی که مطابق با آیین نامه ها و دستورالعمل های این سازمان عمل نماید چس از بررسی های لازمه مبنی بر رعایت همه جانبه اصول مورد نظر این سازمان نشان استاندارد ملی خود را به آنها اعطا می کند. دریافت این نشان برای برخی از شرکت ها الزامی است.
استاندارد چیست ؟
استاندارد به معنای نظم و قانون می باشد. به هر کاری که طبق اصول منظم و مرتب انجام شود می گویند طبق استاندارد انجام شده است. استانداردهای ملی ویژگی های لازم در تولید یک فرآورده یا انجام یک خدمت را مشخص می نماید.
اولین تشکیلات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با تصویب قانون اوزان و مقیاس ها در سال 1304 خورشیدی مطرح شد و بعدها در سال 1339 با تصویب قانون تاسیس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ، موسسه کار خود را در چارچوب هدف ها و مسئولیت های تعیین شده آغاز نمود.
استاندارد ملی به صورت استاندارد اجباری و استاندارد تشویقی برای محصولات و خدمات کاربرد دارد.
استاندارد اجباری : تولیدکنندگان و عرضه کنندگان اقلامی که اجرای استاندارد آنها به موجب قانون اجباری اعلام شده ، وظیفه دارند محصولات خود را منطبق با استاندارد ملی تولید و عرضه نمایند. برخی از محصولات مانند محصولات صنایع غذایی استاندارد اجباری دارند و نشان استاندارد بر روی بسته بندی این محصولات مشاهده می شود.
استاندارد تشویقی : محصولی که مشمول استانداردهای اجباری نباشد ، می تواند با رعایت استاندارد ملی تولید و یا عرضه شود و تولیدکنندگان آن پس از کسب مجوز از موسسه استاندارد می توانند از علامت استاندارد تشویقی استفاده کنند.
راهنمای اخذ استاندارد اجباری :
اخذ مجوز تولید سازمان از وزارت صنعت و یا اتاق بازرگانی و یا اتحادیه صنف
تقاضای کتبی از اداره کل استاندارد
امکانات تولید
ثبت علامت تجاری
ارائه مدرک مبنی بر دارا بودن آزمایشگاه کنترل کیفیت اختصاصی
تهیه استاندارد ملی مربوطه
تعیین کارشناس کنترل کیفیت
ارزیابی محصول و خدمات
عوامل موثر بر رعایت اصول استاندارد ملی :
اگرچه تقریبا در تمام دنیا ، قوانین تقریبا یکسانی بر تدوین معیارهای اخذ استاندارد موجود می باشد اما رعایت و اجرای آن به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از انها فرهنگ جامعه می باشد. در اصل ما باید فرهنگ مصرف محصولات استاندارد را در بین مردم جامعه نهادینه کنیم تا فروشندگان برای در دست گرفتن بازار به دنبال رعایت اصول استاندارد باشند. دومین مساله عدم توجه تولید کننده به اصول اخذ استاندارد می باشد. اگر برای تولید محصولی ملزم به اخذ استاندارد می باشیم قبل از دریافت مجوز نباید دست به تولید بزنیم زیرا این کار باعث هدر رفتن سرمایه می شود.
مدارک لازم جهت نشان اخذ استاندارد ملی ایران :
کپی برابر اصل آگهی ثبت واحد تولیدی خدماتی در روزنامه رسمی کشور
کپی برابر اصل آگهی آخرین تغییرات در روزنامه رسمی کشور
کپی برابر اصل پروانه تاسیس ، بهره برداری و پروانه فعالیت از مراجع قانونی همراه با رونوشت آخرین تغییرات
کپی برابر اصل آگهی رسمی ثبت نام یا علامت تجاری محصول در روزنامه رسمی کشور در طبقه فرآورده مورد نظر
ارائه مدارک مرتبط با نام تجاری واحد تولیدی یا خدماتی
مراحل اخذ نشان استاندارد ملی ایران :
تکمیل فرم های مربوط به اخذ استاندارد ملی : فرم های اعلام شده از طرف اداره استاندارد ملی ، باید توسط سازمان متقاضی اخذ علامت استاندارد ملی ، تکمیل شود این فرم ها شامل اطلاعات عمومی و اطلاعات فنی در خصوص محصوات و خدمات و مجوزهای سازمان متقاضی است.
تعیین مسئول کنترل کیفیت : مسئول کنترل کیفیت باید طبق شرایط احراز تعیین شده از طرف اداره استاندارد تعیین شود و مشخصات مسئول کنترل کیفیت به همراه مدارک مربوطه به اداره استاندارد ملی اعلام شود.
مجوزهای قانونی : تمامی مجوزهای قانونی باید به اداره استاندارد ملی ارائه شود این مجوزها می تواند شامل :
آگهی ثبت شرکت در روزنامه رسمی و آخرین تغییرات آن
تصویر پروانه معتبر تاسیس یا مجوز فعالیت
ارائه مدرک مبنی بر دارا بودن ایران کد از وزارت بازرگانی
مستندسازی استاندارد ملی: مستندات و فرم های مورد نیاز جهت استاندارد سازی محصولات و خدمات با توجه به الزامات استاندارد ملی مروبطه باید در سازمان تدوین شود. مستندات استاندارد سازی محصولات و خدمات بر اجرای فرایند تحقق محصولات و خدمات و نحوه کنترل و نظارت بر آنها تاکید دارد در این مستندسازی می توان از استاندارد ایزو 9001 کمک گرفت. در صورتی که این استاندارد را اخذ نموده باشد باید تصویر گواهینامه ایزو معتبر با اعتبار از مراجع ملی و بین المللی به اداره استاندارد ارسال شود.
مستندات مربوط به آزمون محصول یا خدمات : مدارک مبنی بر وجود آزمایشگاه تخصصی در سازمان متقاضی یا ارئه قرارداد یکساله با آزمایشگاه های بیرون از سازمان باید به اداره استاندارد ارائه شود.
اجرای مستندات مربوطه : مستندات استاندارد ملی ایران که در مرحله 4 تهیه شده ، در این مرحله اجرا می شود. مهم ترین مستنداتی که باید اجرا شوند شامل :
فرم های بازرسی و کنترل کیفیت
رسیدگی به شکایات مشتری
ثبت کردن نتایج آزمایش محصول یا خدمات
کالیبراسیون تجهیزات اندازه گیری
نظرسنجی از مشتریان
بررسی محصول و خدمات : سیستم کنترل کیفیت کیفیت طرح ریزی شده ، توسط کارشناس استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفته شود. نمونه محصولات نیز جهت بررسی به آزمایشگاه مورد تایید اداره استاندارد ارائه می شود.
اخذ مجوز کاربرد استاندارد ملی اجباری یا تشویقی : در صورتی که تمامی مراحل فوق اجرا شده و نمونه های محصول و خدمات در آزمایشگاه مورد تایید استاندارد ، با الزامات مشخص شده منطبق باشد ، پروانه استاندارد ملی متقاضی کننده صادر می شود.
اعتبار پروانه استاندارد به طور معمول یکسال است و واحد تولیدی موظف است همه ساله نسبت به تمدید پروانه اقدام نماید. همچنین پس از دریافت استاندارد ملی ایران ، واحدهای تولیدی طی بازدیدهای دوره ای کنترل می شوند و چنانچه محصول با استاندارد صادر شده همخوانی نداشته باشد باطل می شود.