شرایط و مراحل ثبت طرح صنعتی؛ راهنمای کامل و بهروز
مقدمه
برای اینکه یک طرح صنعتی امکان ثبت و حمایت قانونی داشته باشد، باید ویژگیهایی مانند جدید بودن، اصالت و عدم عرضه عمومی قبل از ثبت را دارا باشد. علاوه بر این، طرح نباید شامل نمادهای رسمی، نشانههای دولتی یا موارد مخالف نظم عمومی و اخلاق باشد. متقاضیان میتوانند طرح صنعتی خود را در داخل کشور و همچنین در برخی کشورها و معاهدات خارجی بهصورت ملی، منطقهای یا بینالمللی ثبت کنند
شرایط اصلی ثبت طرح صنعتی
طبق مقررات قانونی، یک طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که
جدید باشد (Novel)✔️
طرح نباید قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه، در هیچ نقطهای از دنیا بهصورت عمومی منتشر یا استفاده شده باشد. انتشار، نمایش عمومی یا عرضه طرح پیش از ثبت، مانع پذیرش آن خواهد شد
اصیل باشد(Original) ✔️
طرح باید توسط طراح اصلی خلق شده باشد و تقلیدی از آثار موجود تلقی نشود. اگر از دید یک کاربر آگاه، طرح تفاوت محسوسی با نمونههای قبلی نداشته باشد، اصیل محسوب نمیشود
مخالف قانون و اخلاق نباشد✔️
طرحهایی که شامل موارد زیر باشند قابل حمایت نیستند
-
طرحهای فاقد اصالت یا نوآوری•
-
طرحهایی که ماهیت آنها صرفاً عملکرد فنی محصول را شامل میشود•
-
طرحهایی که در آنها از نمادهای دولتی و رسمی استفاده شده•
-
طرحهای مغایر با اخلاق عمومی و نظم جامعه•
مدارک و نحوه تنظیم اظهارنامه ثبت طرح صنعتی
طبق مواد قانونی مرتبط، اظهارنامه باید
-
در دو نسخه•
-
روی فرم مخصوص•
-
به زبان فارسی و همراه با تاریخ•
-
با امضای متقاضی یا نماینده قانونی•
تکمیل و ارسال شود
اگر مدارک پیوست اظهارنامه به زبان غیر فارسی باشد، ارائه ترجمه کامل الزامی است. در صورت نیاز، اداره ثبت میتواند ترجمه رسمی مدارک را مطالبه کند
مراحل ثبت طرح صنعتی در ایران
ثبت طرح صنعتی در کشور طی چند مرحله انجام میشود
ثبت اظهارنامه در سامانه اداره مالکیت صنعتی✔️
متقاضی ابتدا باید از طریق سامانه اینترنتی اداره ثبت طرحهای صنعتی، اظهارنامه و اطلاعات طرح را وارد کند
بررسی کارشناسی✔️
کارشناس طرح را از نظر انطباق با شرایط قانونی بررسی میکند. اگر طرح واجد شرایط باشد، ابلاغیه پذیرش صادر خواهد شد
مراجعه حضوری و پرداخت هزینهها✔️
پس از دریافت پذیرش، متقاضی باید به اداره ثبت مراجعه کرده، هزینههای قانونی را پرداخت و شماره ثبت طرح صنعتی را دریافت کند
صدور گواهی ثبت✔️
پس از طی مراحل، گواهی رسمی ثبت طرح صنعتی صادر میشود و مالکیت طرح بهصورت انحصاری حفاظت خواهد شد. در نهایت، طرح برای انتشار در روزنامه رسمی ارسال میشود
روشهای ثبت طرح صنعتی در خارج از کشور
متقاضی میتواند طرح خود را از سه طریق در خارج از کشور ثبت کند
ثبت ملی در سایر کشورها✔️
متقاضی کشور مقصد را انتخاب کرده و مدارک خود را مطابق قوانین و زبان همان کشور تهیه و ارسال میکند. این روش مشابه ثبت در داخل کشور است اما به زبان و قوانین کشور مقصد بستگی دارد
ثبت منطقهای✔️
در این روش، طرح صنعتی در یکی از کشورهایی که عضو معاهدههای همکاری منطقهای هستند ثبت میشود. در نتیجه، ثبت آن طرح در سایر کشورهای عضو نیز معتبر خواهد بود
ثبت بینالمللی✔️
در سیستم بینالمللی، افراد کشورهای عضو معاهده میتوانند با ارسال یک درخواست به سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO)، طرح خود را در چند کشور ثبت کنند
البته ایران عضو این سیستم نیست و متقاضیان ایرانی امکان استفاده مستقیم از این روش را ندارند
جمعبندی؛ نکات مهم برای ثبت طرح صنعتی
برای ثبت موفق یک طرح صنعتی باید
-
طرح جدید و اصیل باشد•
-
پیش از ثبت بهطور عمومی منتشر نشده باشد•
-
شامل نمادهای رسمی یا موارد خلاف اخلاق نباشد•
-
اظهارنامه و مدارک کامل طبق ضوابط ارسال شود•
فرآیند ثبت در داخل کشور سادهتر است، در حالیکه ثبت خارجی بسته به انتخاب کشور یا سیستم منطقهای، قوانین متفاوتی دارد. روش بینالمللی نیز وجود دارد اما شامل ایران نمیشود